پاتولوژی ریه یکی از شاخههای مهم پاتولوژی است که به بررسی تغییرات بافتی، سلولی و مولکولی ریه در اثر بیماریها میپردازد. ریهها عضو اصلی دستگاه تنفسی هستند و کوچکترین اختلال در ساختار یا عملکرد آنها میتواند روی اکسیژنرسانی بدن تأثیر مستقیم بگذارد. به همین دلیل، تحلیل دقیق آسیبها و تغییرات پاتولوژیک ریه در تشخیص بیماریها، انتخاب روش درمان و حتی پیشگیری نقش حیاتی دارد.
بخش زیادی از مشکلات تنفسی در ظاهر مشابه به نظر میرسند؛
مثلاً سرفه، تنگی نفس یا درد قفسه سینه میتواند از عفونت ساده گرفته تا یک بیماری خطرناک مثل سرطان ریه باشد.
اینجاست که پاتولوژی ریه به کمک میآید.
پاتولوژیست با بررسی نمونههای بافتی (بیوپسی)، اسمیر، مایعات ریوی و حتی تصاویر ماکروسکوپی میتواند تشخیص دقیقتری ارائه دهد. بهطور کلی پاتولوژی ریه میتواند موارد زیر را مشخص کند:
یکی از شایعترین بیماریهای ریه است که در آن بافت ریه دچار التهاب و پر شدن فضاهای هوایی با مایع میشود. در پاتولوژی ریه الگوهای مختلفی مانند برونکوپنومونی یا لوبر پنومونی قابل شناسایی هستند.
در این نوع بیماریها ساختار ریه بهتدریج تغییر میکند. پاتولوژی میتواند تخریب آلوئولها، ضخیم شدن دیواره مجاری هوایی یا افزایش مخاط را نشان دهد.
در این حالت بافت ریه سفت و غیرطبیعی میشود. در بررسی بافتی، الگوهای مختلفی مانند UIP و NSIP تشخیص داده میشود که برای انتخاب درمان بسیار مهم است.
از مهمترین بخشهای پاتولوژی ریه، تشخیص دقیق نوع سرطان است.
پاتولوژیست انواع سرطان مثل موارد زیر را شناسایی میکند:
این تشخیص پایه درمان و تعیین مرحله سرطان است.
بیماریهایی مثل سل (TB) یا سارکوئیدوز باعث تشکیل گرانولوم در ریه میشوند. تشخیص نوع گرانولوم در پاتولوژی اهمیت زیادی دارد.
برای بررسی دقیق بافت ریه، روشهای مختلفی استفاده میشود:
هر روش بسته به محل ضایعه و نوع بیماری انتخاب میشود.
پاتولوژی ریه نقش اساسی در تشخیص و درمان بیماریهای این عضو حیاتی دارد. تشخیص دقیق تغییرات بافتی، نهتنها سرعت درمان را افزایش میدهد، بلکه از بروز عوارض جدی هم جلوگیری میکند. از عفونتهای ساده تا سرطانهای پیشرفته، همگی به کمک پاتولوژی ریه قابل تحلیل و بررسی دقیق هستند و همین موضوع باعث اهمیت بالای این شاخه در پزشکی شده است.
